Ερωτήσεις & Απαντήσεις: Φαρυγγολαρυγγική παλινδρόμηση (ΦΑΛΑΠ)

Σε τι διαφέρει η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) από τη ΦΑΛΑΠ;

Είναι δύο διαφορετικά προβλήματα υγείας όμως ξεκινούν από έναν παρόμοιο μηχανισμό, δηλαδή, από την άνοδο των υγρών του στομαχιού προς τον οισοφάγο (αναγωγή), κυρίως τις ώρες που είναι κάποιος ξαπλωμένος. Στην περίπτωση της ΦΑΛΑΠ, τα υγρά φτάνουν πιο ψηλά, μέχρι τον λάρυγγα ή ακόμα και ως το πίσω μέρος της μύτης (στον ρινοφάρυγγα) και σε αυτά τα σημεία προκαλούν βλάβες.

Πώς και δεν έχω ξανακούσει για τη ΦΑΛΑΠ, είναι σπάνια;

Η ΦΑΛΑΠ «ανακαλύφθηκε» σχετικά πρόσφατα. φυσικά, τα προβλήματα που προκαλούσε υπήρχαν ανέκαθεν, αλλά κανείς δεν τα είχε συνδέσει με την παλινδρόμηση των υγρών του στομαχιού. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ συχνό πρόβλημα υγείας. Σχεδόν 1 στους 6 ενήλικες πάσχει στην πραγματικότητα από ΦΑΛΑΠ και το 10% των περιστατικών του Ωτορινολαρυγγολόγου σχετίζονται με προβλήματα που προκαλεί η ΦΑΛΑΠ.

Πώς προκαλείται η παλινδρόμηση;

Ο οισοφάγος, ο σωλήνας που ενώνει τον φάρυγγα με το στομάχι σας, έχει δύο σφικτήρες -σαν «δακτυλίδια»- που συγκρατούν τα υγρά του στομαχιού εκεί που πρέπει, δηλαδή μέσα στο στομάχι. Στην παλινδρόμηση, οι σφικτήρες αυτοί δεν λειτουργούν αρκετά καλά, είτε εξαιτίας ανατομικών προβλημάτων είτε λόγω του τρόπου ζωής, με αποτέλεσμα τα υγρά να «ξεχειλίζουν» προς τα πάνω. Επειδή, επίσης, ο οισοφάγος και ο λάρυγγας δεν έχουν την ανθεκτικότητα του στομαχιού, τα όξινα υγρά του στομαχιού προκαλούν βλάβες και πόνο.

Ποια ανατομικά προβλήματα σχετίζονται με την παλινδρόμηση;

Προβλήματα του οισοφάγου ή του στομαχιού, όπως η ανεπάρκεια των σφικτήρων του οισοφάγου, η διαφραγματοκήλη, το έλκος και οι διαταραχές στην κίνηση του στομαχιού έχουν σχέση με την παλινδρόμηση. Όσον αφορά στον τρόπο ζωής, η λανθασμένη διατροφή, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η παχυσαρκία, τα πολύ μεγάλα γεύματα πριν τον ύπνο, τα στενά ρούχα, ακόμα και η εγκυμοσύνη, όλα αυτά σχετίζονται με το πρόβλημα αυτό.

Ποιοι παθαίνουν ΦΑΛΑΠ;

Άνδρες, γυναίκες και παιδιά μπορεί να πάσχουν από ΦΑΛΑΠ και ειδικά στα παιδιά είναι πολύ δύσκολο να διαγνωστεί, παρόλο που πρόσφατες μελέτες απέδειξαν πως είναι συχνή νόσος. Στα μωρά και στα νήπια, οι κυριότερες αιτίες είναι η «ανωριμότητα» των σφικτήρων, το μικρότερο μήκος του οισοφάγου και το ότι είναι ξαπλωμένα για πολλές ώρες, κυρίως επειδή οι γονείς τα ξαπλώνουν μόλις φάνε!

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΦΑΛΑΠ στους ενήλικες;

Τα συμπτώματα της ΦΑΛΑΠ διαφέρουν από τα συμπτώματα της παλινδρόμησης, που είναι το «κάψιμο στον θώρακα», οι καούρες, τα ρεψίματα και οι ξινίλες μετά τα γεύματα. Στη ΦΑΛΑΠ συμβαίνουν τα εξής:

• Βράχνιασμα και κλείσιμο της φωνής, ειδικά το πρωί που ξυπνάει κανείς
• Ξερόβηχας και αίσθηση ξένου σώματος στον λαιμό, ειδικά το πρωί
• Αίσθηση ότι κάτι κυλάει πίσω στον λαιμό, ειδικά το πρωί
• Φλέματα και βλέννες στον λαιμό
• Δυσκολία στην κατάποση
• Κακοσμία στόματος

Είναι ενδιαφέρον μάλιστα πως κάποιοι ασθενείς έχουν πολύ πιο έντονα συμπτώματα σε σύγκριση με άλλους, ακόμα και αν η ποσότητα και η οξύτητα του περιεχομένου του στομαχιού είναι παρόμοιες.

Είναι διαφορετικά τα συμπτώματα στα παιδιά με ΦΑΛΑΠ;

Ναι. Στα μωρά και στα νήπια με ΦΑΛΑΠ τα συμπτώματα είναι σχεδόν μόνο από το αναπνευστικό σύστημα: βραχνάδα, βήχας, δυσκολία στην αναπνοή, θορυβώδης αναπνοή, δυσκολία στον ύπνο, άπνοιες κατά τη διάρκεια του ύπνου, ακόμα και κυάνωση (μωβ χείλη και μωβ δέρμα του προσώπου).

Επίσης, το παιδί μπορεί να κάνει συχνά μικρούς εμετούς, να μη θέλει να φάει και τελικά να μην αναπτύσσεται σωστά για την ηλικία του. Η ΦΑΛΑΠ στα παιδία πρέπει να αντιμετωπίζεται όσο γίνεται συντομότερα προκειμένου να μην έχουν προβλήματα στη σωματική ανάπτυξή τους.

Υπάρχει τρόπος να αποφύγω τη ΦΑΛΑΠ;

Ναι. Αν το πρόβλημα οφείλεται στον τρόπο ζωής και κυρίως στη διατροφή, μπορείτε να γίνετε καλά ακόμα και χωρίς φάρμακα, αν ακολουθήσετε τα εξής:

• Χάστε βάρος. Ένας Διαιτολόγος θα σας βοηθήσει να φτάσετε στο ιδανικό βάρος
• Κόψτε το κάπνισμα και το αλκοόλ
• Μην ξαπλώνετε, αν δεν περάσουν 2 ώρες από το φαγητό
• Μη φοράτε στενά ρούχα, καλσόν, ζώνες ή κορσέδες
• Μην κάνετε μεγάλα ή βιαστικά γεύματα. Να κάνετε 4-5 μικρότερα
• Μην τρώτε φαγητά που σας προκαλούν δυσπεψία
• Μην τρώτε όξινα φρούτα, τηγανητά, κρεμμύδια, πιπεριές, ντομάτες, ξηρούς καρπούς
• Μειώστε τον καφέ, το τσάι, τα αεριούχα ποτά και ειδικά τα αναψυκτικά τύπου cola
• Μην παίρνετε αντιφλεγμονώδη φάρμακα και ειδικότερα μην παίρνετε ασπιρίνη
• Μη δίνετε γάλα στα παιδιά πριν κοιμηθούν
• Μην πίνετε γάλα γενικά (καλά διαβάσατε!).

Θα χρειαστεί να πάρω και αγωγή;

Έχει νόημα να πάρει κανείς φαρμακευτική αγωγή με την προϋπόθεση πως πρώτα θα διορθώσει όλα τα παραπάνω. Η αγωγή για την αντιμετώπιση της ΦΑΛΑΠ είναι πολύ συγκεκριμένη και βασίζεται σε φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή οξέων από το στομάχι. Σκοπός της αγωγής είναι, την ίδια ώρα που ο ασθενής θα βελτιώνει τη διατροφή, τον τρόπο ζωής και την υγεία του, ταυτόχρονα όσα υγρά συνεχίζουν να ανεβαίνουν στον οισοφάγο να μην είναι τόσο όξινα και καταστροφικά. Το βασικό κομμάτι της θεραπείας είναι, βέβαια, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Μπορώ να χρησιμοποιήσω και άλλα φάρμακα, όπως αντιόξινα;

Μπορείτε, αλλά να θυμάστε ότι το πρόβλημα δεν αρκεί να «μπαλωθεί», πρέπει να λυθεί, διότι μπορεί να γίνει σοβαρό και επικίνδυνο, αφού η ΦΑΛΑΠ έχει αποδειχθεί σε μελέτες πως σχετίζεται με καρκίνο του λάρυγγα και του οισοφάγου, με άσθμα, ακόμα και με θανατηφόρες πνευμονίες από αναρρόφηση.

Υπάρχει περίπτωση να χρειαστώ χειρουργείο;

Ναι. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η διαφραγματοκήλη, η ανεπάρκεια του κάτω σφικτήρα του οισοφάγου και η νοσηρή παχυσαρκία.