Ερωτήσεις & Απαντήσεις: Βράγχος φωνής (βραχνάδα)

Πώς παράγεται η φωνή;

Όταν εκπνέουμε, ο αέρας απλώς περνάει ανάμεσα από τις φωνητικές χορδές, οι οποίες σε ηρεμία είναι ανοιχτές σαν το γράμμα V. Όταν μιλάμε, οι φωνητικές χορδές ενώνονται και δονούνται, όπως ακριβώς οι χορδές της κιθάρας. οι φωνητικές χορδές μπορούν και κάνουν πολλές κινήσεις: κλείνουν-ανοίγουν, τεντώνονται-μαζεύουν, σφίγγουν-χαλαρώνουν, ανεβαίνουν-κατεβαίνουν. Ο καθένας από τους μικροσυνδυασμούς των παραπάνω κινήσεων παράγει τον συγκεκριμένο ήχο, νότα, χροιά, συχνότητα, ένταση και βάθος φωνής που επιθυμούμε!

Τι είναι το βράγχος φωνής;

Το βράγχος φωνής (βράχνιασμα) είναι μια φωνητική διαταραχή που οδηγεί σε αλλαγή της ποιότητας και της έντασης της φωνής.

Στο βράχνιασμα η φωνή γίνεται πιο βαθιά και πιο «άγρια», διότι δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όλες τις συχνότητες που φυσιολογικά παράγονται από τις φωνητικές χορδές.

Το βράχνιασμα είναι εξαιρετικά συχνό και συνήθως οφείλεται σε απλά προβλήματα που βελτιώνονται με ξεκούραση της φωνής και ενυδάτωση. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, η βραχνάδα αποτελεί «προειδοποίηση» ότι κάτι πιο σοβαρό συμβαίνει με τον λάρυγγά σας. άυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί πρέπει να θορυβήσει όσους είναι καπνιστές, όσους πίνουν συχνά αλκοόλ, καθώς και για όσους παρατηρούν πως η βραχνάδα τους είναι επίμονη, συχνή ή σταδιακά χειροτερεύει.

Αν ανήκετε σε μία από αυτές τις κατηγορίες, πρέπει να σας δει το συντομότερο ένας ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος.

Πώς προκαλείται η βραχνάδα;

Όταν εμφανίζεται βραχνάδα, υπάρχει κάποιο πρόβλημα στις χορδές, είτε ανατομικό (στην επαφή των χορδών) είτε λειτουργικό (στην κίνηση των χορδών). Οι πιο συχνές αιτίες που προκαλούν βραχνάδα δεν είναι σοβαρές και θεραπεύονται με απλά μέτρα προστασίας και σε μικρό χρονικό διάστημα. Οι αιτίες αυτές είναι κυρίως οι παρακάτω –κατά σειρά συχνότητας-:

• Η ιογενής λοίμωξη του λάρυγγα (οξεία λαρυγγίτιδα), η κακή χρήση της φωνής, (ηή και τα δύο) που προκαλούν ένα προσωρινό οίδημα (πρήξιμο) στις φωνητικές χορδές
• Τα οξέα του στομαχιού που ανεβαίνουν μέχρι τον λάρυγγα και ερεθίζουν έντονα τις φωνητικές χορδές προκαλώντας οίδημα (φαρυγγο-λαρυγγική παλινδρόμηση)
• Η συνεχής κακή χρήση της φωνής που προκαλεί πολυποειδή εκφύλιση (μαλακή επιφάνεια χορδών), πολύποδα (σφαιρικό πρήξιμο/εξόγκωμα) ή οζίδια (κάλους στις χορδές λόγω συνεχούς τριβής)
• Το κάπνισμα που προκαλεί «σκλήρυνση» των φωνητικών χορδών (χρόνια λαρυγγίτιδα) αλλά και προκαρκινικές (λευκοπλακία) ή και καρκινικές βλάβες (καρκίνος λάρυγγα)
• Προβλήματα στην κίνηση ή και παράλυση των φωνητικών χορδών είναι σπάνια. Η μία ή και οι δύο φωνητικές χορδές μπορεί να παραλύσουν, αν τα νεύρα που τις κινούν επηρεαστουν από κάποια λοίμωξη, από τραύμα ή από κάποιον όγκο.

Πώς εξετάζεται ο λάρυγγας και η φωνή;

Η εξέταση του λάρυγγα γίνεται αρχικά με ένα ειδικό κάτοπτρο (καθρεφτάκι) και η εξέταση ονομάζεται έμμεση λαρυγγοσκόπηση. Η εξέταση με άκαμπτο (μεταλλικό) ενδοσκόπιο ή με εύκαμπτο (οπτικές ίνες) ενδοσκόπιο ονομάζεται ενδοσκόπηση λάρυγγα. Η ενδοσκόπηση με το άκαμπτο ενδοσκόπιο γίνεται από το στόμα, ενώ το εύκαμπτο ενδοσκόπιο εισάγεται από τη μύτη.

Ο ιατρός εξετάζει με απόλυτη ευκρίνεια τον λάρυγγα και τις φωνητικές χορδές, χωρίς ενόχληση για τον ασθενή. Γίνεται προβολή της εικόνας στο monitor και ο εξεταζόμενος βλέπει ό,τι ακριβώς βλέπει και ο ιατρός, ενώ γίνεται και ταυτόχρονη καταγραφή για την μετέπειτα σύγκριση.

Πώς θεραπεύεται η βραχνάδα;

Ανάλογα με την αιτία, τη βαρύτητα, τη συχνότητα ή τη χρονιότητα της βραχνάδας, σχεδιάζεται και η στρατηγική αντιμετώπισης. Πολλές φορές αρκεί αφωνία και ενυδάτωση, ενώ σε άλλες περιπτωσεις χρειάζεται ακόμα και χειρουργική επέμβαση.

Πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Πρέπει απαραιτήτως να σας εξετάσει ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος, αν εμφανίσετε κάτι από τα παρακάτω, ακόμα και αν δεν είστε καπνιστής:

• Βραχνάδα που διαρκεί περισσότερο από 4 εβδομάδες
• Επαναλαμβανόμενη βραχνάδα χωρίς προφανή ή γνωστό λόγο
• Παρατεταμένο πονόλαιμο ή συνεχή δυσκολία στην κατάποση για περισσότερες από 2 εβδομάδες

Δεν καπνίζω ούτε πίνω, αλλά η φωνή μου είναι βραχνή. Μπορεί να έχω καρκίνο;

Είναι σχεδόν απίθανο! Εξαιρετικά σπάνια έχουν αναφερθεί περιπτώσεις παραμελημένων ασθενών με γνωστά και χρόνια (για δεκαετίες!) κονδυλώματα του λάρυγγα (παρόμοια με αυτά των γεννητικών οργάνων) που δεν αφαιρεθήκαν και οι ασθενείς αυτοί εμφάνισαν κακοήθεια στην περιοχή.

Καπνίζω και πίνω, αλλά η φωνή μου ήταν πάντα βραχνή. Γιατί θα πρέπει να ανησυχώ;

Καθώς η φωνή σας ήταν και παλαιότερα τραχιά, αν υπάρχει κάποια νέα βλάβη, θα αργήσετε να το καταλάβετε επειδή δεν θα καταλάβετε σημαντική διαφορά στη χροιά της.

Άν κανείς καπνίζει, πίνει, φωνάζει πολύ, είναι παχύσαρκος, έχει Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, χρόνια βουλωμένη μύτη ή έχει έστω έναν από αυτούς παράγοντες που προκαλούν χρόνια λαρυγγίτιδα, πρέπει να ελέγχεται τακτικά από Ωτορινολαρυγγολόγο. Η χρόνια λαρυγγίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε δυσάρεστες καταστάσεις, ειδικά αν κανείς συνεχίζει να καπνίζει (π.χ. καρκίνος λάρυγγα).

Η φωνή μου βραχνιάζει συχνά, τι πρέπει να αποφεύγω;

Βλ. «Οδηγίες Φωνητικής Υγιεινής»

Σε ποια περίπτωση θα πρέπει να χειρουργηθώ;

Αν διαπιστωθεί πως στις φωνητικές χορδές σας υπάρχουν οζίδια, πολύποδες ή κάποιος καλοήθης ή κακοήθης όγκος, τότε μόνο θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε επέμβαση.